بی اختیاری ادرار یکی از اختلالات شایع دستگاه ادراری است که بسیاری از افراد آن را تجربه کرده اند.
نشت غیر ارادی ادرار و از دست دادن کنترل مثانه با عنوان بی اختیاری ادرار شناخته می شود.
زمانی که فشار داخل مثانه از فشار ناشی از تون عضلات صاف و مخطط مجرای ادراری بیشتر شود خروج ادرار رخ می دهد.
این عارضه شایع موجب اختلال در زندگی و کاهش کیفیت زندگی فرد می شود.
بی اختیاری ادرار می تواند با نشت چند قطره ادرار و یا حتی خروج تمامی ادرار همراه باشد و در هر دو صورت نیازمند درمان است.
نشت قطرات ادرار حین عطسه ، سرفه و خندیدن از شکایت های رایج مبتلایان به این اختلال شایع است.
این بیماری در خانم ها (به دلیل شرایط دستگاه ادراری و تناسلی) نسبت به آقایان شایع تر است و اغلب در سنین بالای ۴۵ سال دیده می شود.
بسته به عامل بوجود آورنده بی اختیاری ممکن است از خفیف تا متوسط و شدید رخ دهد.
ضعف عضلات کف لگن یکی از مهم ترین عواملی است که در بروز این عارضه نقش دارد.
عضلات کف لگن پشتیبان و تکیه گاه اندام های داخلی هستند و به پایین استخوان های لگن متصل هستند.
عضلات کف لگن سبب ثبات استخوان های لگن شده و از قسمت های پایینی ستون فقرات نیز محافظت می کنند.
این عضلات نقش اصلی را در کنترل عضلات اسفنکتر (عضلات تنگ کننده) دارند و به همین وجود اختلال در آنها می تواند سبب اختلال در عملکرد اسفنکتر خروج ادرار و بروز بی اختیاری در دفع ادرار شود.
برای تشخیص علت بی اختیاری ادرار مراجعه به متخصص کلیه و مجاری ادرار ضروری است و وی از روش هایی همچون سیستوسکوپی ، بررسی اورودینامیک، آزمایش فشار مثانه و سونوگرافی برای تشخیص این عارضه بهره می برد.
علائم بی اختیاری ادرار
- احساس عدم تخیله کامل ادرار پس از دفع ادرار
- از دست دادن کنترل ادرار قبل از رسیدن به دستشویی
- احساس خروج ادرار هنگام بلند کردن و حمل اجسام سنگین
- احساس خروج ادرار حین انجام فعالیت و یا حتی عطسه و سرفه
- فوریت در تخیله ادرار
- تکرر ادرار و بیدار شدن مکرر در طب شب برای دفع ادرار
انواع بی اختیاری ادرار
- بی اختیاری استرسی
- بی اختیاری عملکردی
- بی اختیاری فوریتی
- اختیاری مادرزادی
- بی اختیاری ترکیبی
- بی اختیاری در اثر تروما
- بی اختیاری ناشی از سایر بیماری ها
دلایل و عوامل زمینه ای
- ضعف عضلات کف لگن یکی از مهم ترین دلایل بی اختیاری ادرار است.
- بارداری و زایمان طبیعی متعدد
- بزرگ شدن پروستات
- سرطان مثانه ، رحم و پروستات
- سنگ کلیه
- عفونت دستگاه ادراری
- ضعف عضلات مثانه در نتیجه افزایش سن
- اختلالات دستگاه ادراری
- اختلالات مغزی مانند فلج مغزی ، سکته مغزی ، پارکینسون ف ام اس و …
- اضافه وزن
- ورزش و فعالیت بدنی سنگین
- مصرف برخی داروها
درمان بی اختیاری ادرار
فیزیوتراپی یکی از موثرترین راهکارها در درمان این عارضه شایع است.
ضعف عضلات کف لگن مهم ترین عامل در بروز بی اختیاری ادرار است که فیزیوتراپی به عنوان راهکاری موثر در تقویت عضلات کف لگن و درمان این عارضه شناخته می شود.
فیزیوتراپی ایمن و غیر تهاجمی بوده و در بسیار از موارد به بهبود بی اختیاری ادراری کمک می کند.
بیوفیدبک تراپی ، تحریک الکتریکی مانند اینتر فرنشیال، مگنت تراپی و تمرینات ورزشی از راهکارهای فیزیوتراپی در درمان بی اختیاری ادرار هستند.
تمرینات کگل و سایر تمریناتی که فیزیوتراپیست برای بیمار تنظیم می کند به تقویت عضلات کف لگن کمک کرده و به درمان بی اختیاری کمک می کند.
تغییر سبک زندگی، تغییر رژیم غذایی و نحوه صحیح انجام فعالیت ها می تواند به بهبود این بیماری کمک کند.
کلمات مرتبط :
فیزیوتراپی در اندرزگو – کلینیک فیزیوتراپی در حکمت – فیزیوتراپی در چیذر – کلینیک فیزیوتراپی در فرمانیه – فیزیوتراپی در قیطریه